Prawidłowe funkcjonowanie jelit kluczem naszego zdrowia

Prawidłowe funkcjonowanie jelit jest bardzo ważne dla zdrowia.

Jaką funkcję pełnią jelita?

Głównym zadaniem jelita cienkiego jest pobieranie z masy pokarmowej substancji odżywczych dla organizmu. Enzymy znajdujące się w jelicie rozkładają białka na aminokwasy, tłuszcze na kwasy tłuszczowe oraz węglowodany na cukry proste rozpuszczalne w wodzie. W ten sposób rozdrobnione składniki pokarmowe zostają transportowane przez ścianki jelit do krwi.

W jelicie grubym następuje zakończenie procesu trawienia. Stąd do organizmu transportowane są woda i elektrolity, a reszta substancji pokarmowej formowana zostaje w masę kałową i transportowana na zewnątrz.

Jelita pełnią nie tylko funkcję trawienną, ale również odgrywają bardzo ważną rolę w funkcjonowaniu układu immunologicznego. Za właściwe działanie obydwu tych układów odpowiedzialna jest znajdująca się w jelitach flora bakteryjna. Prawidłowe funkcjonowanie jelit jest bardzo ważne dla zdrowia.

Już starożytni medycy wiedzieli o tym, że jelita powinny być utrzymane w idealnym porządku i że zdecydowana większość chorób ma swój początek w jelitach, które w skutek zaburzeń funkcjonowania układu trawiennego, zawierają szkodliwe substancje przedostające się do wnętrza organizmu.

Skąd się biorą zaburzenia w funkcjonowaniu jelit?

W ciągu minionych kilkudziesięciu lat, przede wszystkim dzięki wysokiemu rozwojowi chemii spożywczej, nasz sposób odżywiania zmienił się na bardzo niekorzystny dla układu trawienia.

Spożywanie coraz bardziej wyrafinowanych potraw, bogatych w cukier, nadmierne spożywanie mięsa oraz przemysłowo przerabiana żywność bogata w konserwanty, barwniki i emulgatory wpływa szkodliwie na układ trawienia powodując chroniczne zaburzenia w funkcjonowaniu jelit.

Również niedobór ruchu wpływa na zwolnioną i tym samym nieefektowną pracę jelit, stwarzając idealne środowisko dla nadmiernych procesów gnilnych, których efektem końcowym są toksyny zatruwające stopniowo nasz organizm.

Jakie są objawy zaburzeń funkcjonowania jelit?

Zaparcie, biegunka, gazy i wzdęcia, nieprzyjemny smak i zapach w ustach, syndrom jelita drażliwego, bóle mięśni i stawów, zaburzenia snu, zgrzytanie zębami, chroniczne zmęczenie, nieuzasadniona drażliwość i nerwowość, obniżona odporność organizmu, wrzody, problemy skórne, trądzik, alergie, anemia, migrena oraz wiele innych poważnych chorób.

Jak utrzymać jelita w formie?

Odpowiednie odżywianie: Jedz pożywienie zawierające błonnik, witaminy, minerały i tłuszcze nienasycone. Dużo świeżych warzyw i owoców, orzechy, migdały, siemie lniane oraz oleje roślinne tłoczone na zimno. Zamiast mięsa jedz więcej ryby. Ogranicz spożycie kawy, herbaty i słodkich napojów gazowanych. Jogurt naturalny i kefir wpływają pozytywnie na florę bakteryjną w jelitach, a suszone figi lub śliwki oraz surówka z kiszonej kapusty przyspieszają pracę jelit.

Wystarczająca ilość płynu: Pij dużo wody. Potrzebujemy dziennie 1,5 do 2 litrów wody możliwie niegazowanej. Woda jest niezbędna w procesie trawienia – codziennie organizm nasz produkuje 1 litr sliny, ½ litra żółci, 1 ½ litra soku trzustkowego, 2 l soku trawiennego i 2 do 3 litrów śluzu w jelicie.

Aktywność fizyczna: Bez odpowiedniej ilości ruchu wiotczeją mięśnie, również mięśnie jelit. Regularne ćwiczenia przyspieszają przepływ treści przez przewód pokarmowy i pobudzają perystaltykę jelit. Uprawiaj sport, chodź na spacery i używaj częściej schodów zamiast windy.

Produkty poprawiające pracę jelit i regulujące microflorę jelit.

Zdrowe jelita to zdrowy człowiek

Dieta w chorobach zapalnych jelit jest koniecznością. Osoby cierpiące na choroby jelit powinny szczególnie uważać na to, co spożywają. Nawet żywność powszechnie uważana za zdrową może nasilić schorzenie. Do takich produktów należą artykuły bogate w błonnik. Badania dowiodły, że nawet żywność powszechnie uważana za zdrową, u osób cierpiących na choroby zapalne jelit może podrażnić jelita i wywołać nawrót uciążliwych dolegliwości. Często po spożyciu surowych owoców lub produktów z błonnikiem pojawiają się biegunki oraz bóle brzucha. Jak więc powinna wyglądać dieta w chorobach jelit?

Zasady odżywiania przy chorobach jelit

Choroby jelit ograniczają gamę produktów, które mogą spożywać osoby chore. Jednakże nie oznacza to stosowania bardzo restrykcyjnej diety. Podczas przygotowywania posiłków wystarczy kierować się poniższymi zasadami:

• warzywa należy spożywać bez skórki i pestek, najlepiej w postaci soków czy przecierów, jeśli nie są tolerowane na surowo;
• spośród produktów zbożowych należy wybierać pieczywo białe, biały ryż, drobny makaron;
• mleko i jego przetwory (kefiry, maślanka, jogurt naturalny) powinny być niskotłuszczowe;
• można jeść jajka na miękko lub omlety przyrządzone na patelni bez tłuszczu;
• spośród mięs można wybierać drób (bez skóry), królicze mięso oraz cielęcinę;
• można jeść chude wędliny (najlepiej drobiowe);
• zamiast smażenia należy gotować, gotować na parze lub piec w folii;
• spośród ryb należy wybierać te o niskiej zawartości tłuszczu: pstrąga, szczupaka, sandacza, solę, dorsza;
• można używać masła i miękkiej margaryny;
• jako dodatek do pieczywa polecane są pomidory, ale bez skórki i pestek;
• słodycze i ciasta powinny być ograniczane, ale raz na jakiś czas można spożyć lody czy ciasto drożdżowe lub biszkoptowe;
• spośród przypraw najlepiej wybierać te łagodne (koper, kminek, sól, cukier).

Produkty niezalecane przy chorobach jelit:

• ciemne pieczywo,
• mąki razowe,
• otręby,
• grube makarony,
• jajka smażone i gotowane na twardo,
• tłuste mięsa (wieprzowina, wołowina, kaczka, gęś),
• konserwy mięsne,
• wędliny podrobowe (kaszanka, salceson),
• ryby wędzone i marynowane,
• tłuste ryby (tuńczyk, łosoś),
• groch,
• zielony groszek,
• fasola,
• rzodkiew,
• kalafior,
• brukselka,
• kapusta,
• gruszki,
• czereśnie,
• napoje gazowane,
• kawa,
• alkohol,
• ostre przyprawy (chili, ziele angielskie, papryka, pieprz, ocet, musztarda, ketchup).

Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna

Choroba Leśniowskiego-Crohna to inaczej odcinkowe zapalenie jelit, wywołujące przewlekłe biegunki, czasem z krwią, a także zaparcia i bóle brzucha. Jest to choroba przewlekła, na którą nie ma lekarstwa – można tylko złagodzić jej przebieg, stosując zarówno leczenie farmakologiczne, jak i dietetyczne. Tego typu choroby jelit często prowadzą do poważnych powikłań (wyniszczenia, osłabienia organizmu, niedoborów składników odżywczych i dalszych zmian w jelitach). Dlatego też w tej jednostce chorobowej należy wraz z dietą dostarczać w odpowiednich ilościach wszystkich niezbędnych składników odżywczych. W czasie zaostrzeń choroby najlepiej zastosować dietę płynną, która w układzie pokarmowym szybko ulega strawieniu, a składniki odżywcze szybko się wchłaniają. Dzięki temu zalegający pokarm nie podrażnia błony śluzowej jelit. Dietę płynną stosuje się przez około 3-4 dni, aż do ustąpienia objawów chorobowych. Można wtedy podawać:

• niesłodzoną herbatę,
• niesłodzony kisiel owocowy,
• rozcieńczony przecier owocowo warzywny,
• sok marchwiowy przecierowy,
• kleik ryżowy.

Po ustąpieniu objawów, takich jak biegunka i ból brzucha, stopniowo wprowadza się pokarmy w postaci papkowatej, a następnie o konsystencji stałej. Zalecane jest spożywanie produktów łatwostrawnych, aby nie podrażnić układu pokarmowego: ryżowe lub pszenne kleiki, rozmoczone sucharki lub specjalne produkty stosowane przy biegunkach (do kupienia w aptece).

Każda dieta w chorobach jelit powinna być zdrową dietą: przede wszystkim niskotłuszczową i wysokobiałkową. W fazach remisji trzeba bardzo ostrożnie uzupełniać niedobory pokarmowe, które prawdopodobnie pojawiły się w fazie zaostrzenia. Ilość potrzebnych kalorii to 2500-3000 kcal. Aby nie przeciążać układu pokarmowego, zaleca się spożywanie 5-6 niewielkich posiłków dziennie, o małej objętości. Ważna jest także regularność ich spożycia. Zawartość składników pokarmowych w codziennej diecie to:

• białka – 20 proc. wartości energetycznej pożywienia,
• tłuszcze – 30 proc. wartości energetycznej pożywienia,
• węglowodany – 50 proc. wartości energetycznej pożywienia.

Dieta przy wrzodziejącym jelicie grubym

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego objawia się nawracającymi dolegliwościami w postaci bólów brzucha, biegunek, bardzo często w kale obecna są krew oraz śluz. Z kolei w jamie ustnej mogą pojawiać się afty. Podobnie jak w innych schorzeniach jelit, bardzo często występuje niedożywienie oraz wyniszczenie organizmu. Dolegliwości bólowe po spożyciu posiłku zniechęcają osobę chorą do jego spożywania.To choroba nawracająca, w której wyróżnia się okresy remisji i zaostrzeń. Dieta w chorobie jelita grubego musi być przede wszystkim dostosowana do fazy choroby – zależy od tego, czy jest to okres zaostrzenia, czy całkowitego zniknięcia objawów. Także w fazie remisji należy skrupulatnie przestrzegać zalecanej diety. W czasie nasilenia się objawów choroby należy stosować dietę płynną, pozbawioną błonnika, przez maksymalnie 3 dni. Można wtedy podawać:

• kleik ryżowy,
• soki warzywne,
• niesłodzoną herbatę.

Po 3 dniach można wprowadzić do diety kaszę mannę, rozmoczone suchary oraz jajko ugotowane na miękko. Stopniowo wprowadza się pokarmy stałe w postaci gotowanego, chudego mięsa drobiowego (pierś z kurczaka lub indyka), gotowanej marchewki, przetartego gotowanego jabłka, pieczywa pszennego, drobnych makaronów (nitki, gwiazdki), masła oraz chudych serów twarogowych, jogurtu naturalnego bez dodatku cukru.

Dieta w chorobie jelit, nawet kiedy objawy są nieodczuwalne, powinna być wysokoenergetyczna (2000-3000 kcal), wysokobiałkowa (80-120 g) i niskotłuszczowa (50-70 g) – tylko taka specjalna dieta nie będzie drażniła jelita, powodując stan zapalny. Dieta w chorobach jelit nazywana jest także dietą ubogoresztkową, gdyż zawiera bardzo niewielkie ilości błonnika. Wszystkie posiłki należy gotować, piec w folii lub dusić. Nie zaleca się smażenia. Powinno się spożywać 5-6 mniejszych posiłków dziennie w regularnych odstępach czasu, aby zbytnio nie obciążąć układu pokarmowego. Produkty zalecane i niezalecane we wrzodziejącym zapleniu jelita grubego są takie same, jak w chorobie Leśniowskiego-Crohna.

Źródło:

https://portal.abczdrowie.pl/dieta-w-chorobach-zapalnych-jelit